Beyin damar tıkanıklığı beyinde yer alan ya da beyne kan taşıyan ana atardamar duvarlarının kalınlaşması ve sertleşmesinin bir sonucudur... Ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.. Arterin duvarları çok kalınsa veya damarın daralan bölgesi kan pıhtısı ile tıkanırsa beyne giden kan akışı engellenebilir, iskemik inme ya da beyin kanaması görülebilir.. Damarlardaki kalınlaşma ve sertleşme düzensiz olduğunda, kan basıncı arter duvarlarında çıkıntı oluşturarak anevrizma oluşumuna yol açabilir. Anevrizma yırtılırsa hemorajik inme adını verdiğimiz beyin kanaması türü görülebilir... Her iki inme türü de ölümcül olabilir ya da kalıcı fonksiyon kaybıyla sonuçlanabilir.
Ayrıca beyin damar tıkanıklığı küçük, semptomsuz felçlerin sinir hücrelerinde kümülatif hasara ve ölüme neden olduğu vasküler demans da ilişkili olabilir. Yaşlılarda apati, ağlama, geçici şaşkınlık veya sinirlilik gibi ani oluşan kişilik değişiklikleri beyinde damar tıkanıklığının göstergesi olabilir.
Beyin damar tıkanıklığı risk faktörleri
Beyin damar rahatsızlıkları ile ilişkili risk faktörleri ile vücudumuzun diğer damarlarında görülen damar tıkanıklıkları ile ilişkili risk faktörleri bağlantılıdır. Bu risk faktörlerinden bazıları hayat tarzı değişiklikleri ile değiştirilebilir. Bazıları ise kişinin elinde değildir. Değiştirilemeyen risk faktörleri arasında ileri yaş, ailede inme öyküsü (kalıtım), daha önce yaşanan geçici iskemik inme yer alır. Değiştirilebilen risk faktörleri arasında ise yüksek tansiyon, sigara kullanımı, yüksek kolesterol, obezite, hareketsiz yaşam yer almaktadır. Ayrıca kalp damar hastalıkları ve şeker hastalığı inme riskini arttırır. Bu nedenle yüksek tansiyonla birlikte bu rahatsızlıklar mutlaka kontrol altına alınarak, tedavi edilmelidir.
Belirtileri
Baş ağrısı, kollarda veya bacaklarda ani uyuşukluk veya güçsüzlük, konuşma güçlüğü, geveleyerek konuşma, geçici görme kaybı veya yüz kaslarında sarkma gibi belirti ve bulgular görülebilir. Bu bulgular nedeni araştırılıp tedavi edilmediği takdirde felce ilerleyebilecek geçici iskemik atak sinyali verebilir veya doğrudan inmeye neden olabilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntülemesi (MRI) iskemik inme, hemorajik inme veya vasküler demans gelişmeden önce damar tıkanıklığının teşhis edilmesine yardımcı görüntüleme yöntemleridir.
Tedavisi
Beyin damar tıkanıklığı tedavisi ilaçları veya ameliyatı içerebilir. Ayrıca yüksek tansiyonu kontrol etmek, sigarayı bırakmak tedavi olsanız bile yeniden inme veya beyin kanaması riskini azaltmak için gereklidir. Damar tıkanıklığı çok ilerlemişse anjiyografik yöntemle kasıktan girilerek ilgili damara ulaşılır. Damara stent takılarak düzenli kan akışı yeniden sağlanabilir. Beyin damar tıkanıklığı tedavisi çok yönlüdür. Eğer kanama yaşanmışsa mevcut duruma göre çok farklı tedavi seçenekleri düşünülebilir. Örneğin beyinde biriken hematom kafa içi basıncı çok arttırıyorsa, ödem varsa kraniotomi işlemiyle beyin rahatlatılabilir. Kanamanın tekrarlamaması için beyin damarlarını onarıcı cerrahi tedaviler uygulanabilir. Kanama olmamışsa damarı açmaya ve damardan kan akışını kolaylaştırmaya yönelik tedaviler düşünülecektir.
